مزایا و معایب لوله های گالوانیزه (فولادی)

لوله های گالوانیزه از دیرباز در تاسیسات ساختمانی مورد استفاده بوده اند  این لوله دارای مزایای زیر می باشند:

1- مقاوم در برابر فشار ور دمای بالا

2- مقاومت مکانیکی مناسب

3- مقاوم در برابر آتش سوزی

4- نفوذناپذیری اکسیژن از جداره های لوله (این مورد بعدا بصورت مفصل تر توضیح داده می شود)

5- ضریب انبساط طولی پائین (در این خصوص هم بعدا توضیحاتی داده خواهد شد)

6- ارزان بودن اتصالات

اما در کنار این مزایا، این نوع لوله ها معایب برجسته ای دارند که باعث کاهش شدید مصرف آنها در صنعت ساختمان شده است. این معایب عبارتند از:

1- خوردگی و پوسیدگی شدید از جداره های داخلی و خارجی که باعث کوتاه شدن عمر این لوله ها می گردد

2- رسوب گیری شدید جدار داخلی لوله

3- عدم شکل پذیری

4- صافی سطح نامناسب جدار داخلی که باعث رسوب گرفتگی می شود.

5- نصب سخت و زمانبر

6- وزن زیاد که باعث افزایش وزن ساختمان می شود.

7- عدم زیبایی مناسب جهت نصب روکار

تذکر: چنانچه برای بینندگان عزیز این وبلاگ سئوالی در خصوص موارد فوق مطرح شد، می توانند از طریق درج نظرات سئوال خود را به اینجانب انتقال دهند. پاسخ در اسرع وقت درهمان قسمت سئوال داده خواهد شد

آشنایی با انواع لوله و معایب و مزایای آنها

برای اینکه مزایای لوله های 5 لایه را بدانیم، بهتر است ابتدا گروه های رقیب لوله های 5 لایه را شناخته و با مزایا و معایب آنها آشنا شویم. عمده ترین انواع لوله مصرفی در لوله کشی بهداشتی و سیستم های سرمایشی - گرمایشی به 4 گروه زیر تقسیم می شوند:

1- لوله های گالوانیزه

2- لوله های سبز

3- لوله های پکس تک لایه و سه لایه (دارای لایه Oxygen Barrier)

4- لوله های 5 لایه

گروه بندی لوله های 5 لایه بر اساس بسپار استفاده شده در آنها

1- PE: پلی اتیلن یکی از بسپارهای متعارف برای استفاده در لایه های داخلی و خارجی لوله های 5 لایه است. پلی اتیلن مناسب از نوع HDPE می باشد. ساختار مولکولی پلی اتیلن به گونه ای است که امکان تحمل فشار در دمای بالا را ندارد. به همین علت از آن فقط برای آب سرد استفاده می کنند. یکی از مهمترین مصارف لوله های 5 لایه PE-Al-PE پکیج های انشعاب آب شهری است که توسط ادارات آب و فاضلاب برای نصب کنتور آب تهیه می شود. هرچند در گفتگویی که تابستان گذشته با کارشناسان ادارات آب و فاضلاب خراسان رضوی و مشهد داشتم، ایشان اظهار نمودند که ادارات متبوعشان فقط از لوله های 5 لایه PEX-Al-PEX برای این منظور استفاده می کنند و دلیل این اقدام را حل شدن پلی اتیلن توسط کلر محلول در آب که نهایتا منجر به سوراخ شدن لوله ها می گردند، عنوان نموده اند.

2- PERT: نوعی پلی اتیلن است که مولکول های آن دارای پیوند طولی بین یکدیگر هستند. این پیوندهای طولی باعث می شود این بسپار توان تحمل فشار بیشتری را نسبت به HDPE داشته باشد. براساس اطلاعات ارائه شده توسط شرکت UPONOR که بزرگترین تولید کننده لوله های 5 لایه در اروپاست، لوله های 5 لایه PERT-Al-PERT برای دمای حداکثر 70 درجه سانتیگراد در فشار 10 بار برای شرایط بلند مدت کاری طراحی شده اند. از آنجائیکه در سیستم لوله کشی شوفاژ در بسیاری از مواقع خصوصا به هنگام استفاده از پکیچ شوفاژ دیواری دمای آب به حدود 90 درجه می رسد، این نوع لوله برای سیستم مذکور مناسب نیست. (متاسفانه برخی شرکت های داخلی تعمدا شرایط کاری کوتاه مدت  که بر اساس کاتالوگ های UPONOR، 95 درجه درج شده است جایگزین دمای بلند مدت کاری نموده اند).

3- PEX: نوعی پلی اتیلن است که مولکول های آن علاوه بر پیوندهای طولی، دارای پیوندهای عرضی نیز هستند. پیوندهای عرضی مولکول های پکس باعث می شود تحمل فشار در دمای بالای لوله های PEX-Al-PEX افزایش قابل ملاحظه ای نسبت به انواع مشابه داشته باشد بطوریکه در دمای 95 درجه تحمل فشار 10 بار برای شرایط بلندمت کاری دارا می باشند.بطور کلی پکس در گروه پلاستیک های گرما سخت قرار دارد حال آنکه سایر انواع پلی اتیلن در گروه پلاستیک های گرمانرم قرار می گیرند. در شکل زیر می توان تفاوت مقاومت کششی پکس را با سایر انواع پلی اتیلن مشاهده بفرمائید.

روش نامگذاری لوله های 5 لایه

لوله های 5 لایه را بر اساس بسپار (پلیمر) و فلز به کار رفته در آنها نامگذاری می کنند. در این روش نامگذاری، از چپ به راست ابتدا بسپار لایه داخلی، سپس فلز میانی و در آخر بسپار لایه خارجی قرار داده می شود. به عنوان مثال PE-Al-PE لوله 5 لایه ایست که بسپار لایه های داخلی و خارجی آن پلی اتیلن است.

لوله 5 لایه چیست؟

لوله تلفیقی 5 لایه، تلفیقی از فلز و بسپار (پلیمر) می باشد. در کشور ما عموما فلز اینگونه لوله ها که در لوله کشی آب مصرف می شوند، آلومینیوم می باشد. بسپار مصرفی در لوله های 5 لایه به سه گروه عمده زیر تقسیم می شود:

1- PE

2- PERT

3- PEX

نجوه چیدمان لایه به این قرار است:

لایه فلزی (آلومینیوم) در وسط قرار می گیرد. 2 لایه بسپار به نقش لایه های داخلی و خارجی لوله را بازی می کنند. 2 لایه بسیار نازک که معمولا با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند در دو طرف لایه فلزی واقع شده اند و رل چسب را بازی می کنند. جنس این دو لایه بسپار بوده و عمدتا پایه LLDPE است.